ADMINISTRACYJNE ROZGRANICZENIE NIERUCHOMOŚCI
Aby ustalić przebieg granic pomiędzy nieruchomościami, potrzebne jest rozgraniczenie.
Jest to postępowanie administracyjne prowadzone przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, przy pomocy uprawnionego geodety.
Rozgraniczenie nie służy utworzeniu granicy, lecz ustaleniu jej przebiegu na podstawie istniejącej dokumentacji oraz stanu faktycznego w terenie.
Tworzenie granicy dokonuje się w wyniku podziału nieruchomości, gdy powstają dwie lub więcej nieruchomości.
Można to zrobić wtedy, gdy są już ustalone punkty i linie graniczne działek ewidencyjnych.
W sytuacji gdy punktów lub linii granicznych nie ma, ponieważ nieruchomość składa się z jednej działki ewidencyjnej, to najpierw dokonuje się ewidencyjnego podziału nieruchomości na dwie lub więcej działek ewidencyjnych.
Wymaga to ustalenia punktów i linii granicznych nowopowstałych działek.
Sprzedaż działki nowoutworzonej lub już wcześniej istniejącej powoduje, że powstaje nowa nieruchomość obejmująca sprzedaną działkę ewidencyjną, która ma już ustalone linie i punkty graniczne.
W ten sposób zostaje utworzona granica pomiędzy nieruchomościami.
Wracając do rozgraniczenia administracyjnego, kluczową rolę w rozgraniczeniu pełni uprawniony geodeta.
Występuje jako biegły a wyniki jego pracy mają charakter opinii.
Dlatego kompetencje geodety nie mają charakteru decyzyjnego, lecz wykonawczy i pomocniczy dla organu administracji przeprowadzającego rozgraniczenie.
Geodeta zgłasza rozpoczęcie swojej pracy staroście, w powiatowym ośrodku dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej.
Przeprowadza analizę informacji znajdujących się w katastrze, księgach wieczystych, dokumentacji udostępnionej przez strony postępowania rozgraniczeniowego i w razie potrzeby sporządza szkic przebiegu granic.
Kolejna czynność geodety to wyznaczenie terminu ustalenia granic w terenie i doręczenie wszystkim stronom wezwania do stawienia się na gruncie.
Na gruncie, w obecności stron które stawiły się na wezwanie, geodeta przeprowadza wywiad terenowy.
Wywiad terenowy polega na odszukaniu znaków granicznych, określeniu położenia znaków przesuniętych, zniszczonych lub uszkodzonych, jeśli istnieje dokumentacja pozwalająca na określenie ich położenia.
Jeśli geodeta odszuka w terenie znaki graniczne lub odnajdzie dokumentację pozwalającą na odtworzenie znaków granicznych, to wtedy nie przeprowadza się dalszych czynności i postępowanie rozgraniczeniowe zostaje umorzone.
Można wówczas dokonać tylko wznowienia znaków granicznych, skoro granica była już wcześniej ustalona.
W tej sytuacji można tylko fizycznie utrwalić znaki wcześniej istniejące, lecz przesunięte, zniszczone lub uszkodzone.
Nie ma bowiem potrzeby ustalania granicy, która prawnie istnieje, a jedynie fizycznie jest na gruncie niewidoczna.
Jednak nie ma możliwości „zamiany” postępowania o rozgraniczenie na wznowienie znaków granicznych. W takiej sytuacji sprawa powinna być przekazana do sądu, jeśli strony nie zawarły ugody.
Kliknij TUTAJ aby dowiedzieć się o procedurze wznowienia granic.
Jeśli geodeta nie odszuka znaków granicznych albo okaże się, że ich położenie nie jest zgodne z istniejącą dokumentacją lub dokumentacja nie jest wystarczająca, to geodeta ustali przebieg granicy na podstawie zgodnych oświadczeń stron postępowania.
Takie zgodne oświadczenie stron a nawet oświadczenie tylko jednej strony, jeśli pozostali tego nie kwestionują, jest podstawą dla geodety do ustalenia granicy i sporządzenia protokołu granicznego.
Jeśli nie doszło do zgodnego oświadczenia stron, brak dostatecznej dokumentacji i strony nie zawarły ugody, geodeta tymczasowo określa granicę na podstawie wskazania granicy przez strony, przebiegającej według ostatniego stanu spokojnego posiadania.
Czyli takiego stanu, kiedy strony nie kwestionowały stanu faktycznego ani stanu prawnego i nie podejmowały żadnych działań, które ten stan naruszałyby, zanim jeszcze powstał spór graniczny.
Wyniki swojej pracy geodeta przedstawia organowi prowadzącemu rozgraniczenie w postaci operatu rozgraniczeniowego.
Operat zawiera dokumentację dokonanych przez geodetę czynności, dokumentację techniczną, protokoły graniczne, wyniki pomiarów, oświadczenia stron itp.
Weryfikacji pracy geodety dokonuje organ prowadzący postępowanie rozgraniczeniowe oraz starosta.
Starosta bowiem dokonuje weryfikacji opracowania technicznego geodety pod względem zgodności z przepisami obowiązującymi w geodezji i kartografii oraz pod względem kompletności wykonanych prac.
W razie pozytywnej weryfikacji wójt, burmistrz lub prezydent wydaje decyzję o rozgraniczeniu, jeśli doszło do ustalenia przebiegu granicy na podstawie:
- zebranych dowodów i dokumentów, albo
- zgodnych oświadczeń stron lub oświadczenia jednej strony postępowania rozgraniczeniowego, niekwestionowanego przez pozostałe strony.
Strona niezadowolona z decyzji o rozgraniczeniu może żądać w terminie 14 dni od doręczenia przekazania sprawy do sądu powszechnego.
Tekst i zdjęcia Przemysław Ostrzyżek
