ROZLICZENIA PO ROZWODZIE BUDOWY DOMU
Po rozwodzie dochodzi do rozliczeń kosztów poniesionych na budowę wspólnego domu.
Sposób rozliczeń nie jest zawsze jednakowy.
Można założyć następujące sytuacje:
- Wybudowanie domu podczas trwania małżeństwa na działce będącej własnością tylko jednego z małżonków.
- Wybudowanie domu na działce kupionej podczas trwania małżeństwa.
Jeśli na działce jednego z małżonków dom został wybudowany wspólnie, to staje się częścią składową nieruchomości.
To znaczy, że właścicielem całej nieruchomości, a zatem działki gruntu wraz z domem, jest ten z małżonków, który jest właścicielem gruntu.
Dom nie jest bowiem majątkowo wyodrębniony od gruntu.
Po rozwodzie, w sprawie o podział majątku wspólnego, sąd ustali wartość poniesionych nakładów inwestycyjnych, czyli ustali wartość domu z okresu, kiedy była prowadzona inwestycja budowlana.
Udziały w wartości inwestycji budowlanej będą równe dla każdego z byłych małżonków, ponieważ były dokonywane podczas trwania małżeństwa.
Po rozwodzie udziały będą określone ułamkiem.
Czyli po 1/2 części, zakładając, że małżonkowie przyczynili się w równym stopniu do wybudowania domu.
Określony w ten sposób udział w nakładach inwestycyjnych będzie rozliczony, mając na uwadze rynkową wartość zabudowanej już nieruchomości, czyli działki z domem, według cen rynkowych na dzień dokonania podziału majątku wspólnego.
Sposób rozliczenia będzie uzależniony od sposobu podziału majątku wspólnego.
Jeśli sąd zasądzi spłaty, to ten z byłych małżonków, którego własnością jest nieruchomość, będzie zobowiązany do spłat na rzecz drugiego, tytułem zwrotu nakładów inwestycyjnych.
Lecz zamiast żądania spłat możliwe jest zgłoszenie żądania przeniesienia udziału we współwłasności nieruchomości.
Chodzi o przeniesienie udziału we współwłasności na rzecz tego z byłych małżonków, który nie jest właścicielem nieruchomości, a który dokonywał nakładów inwestycyjnych.
Zatem sąd ma dwie możliwości:
- Pierwsza to przyznanie spłat tytułem zwrotu nakładów.
- Druga to przeniesienie udziału we współwłasności nieruchomości.
Dość częsta jest też inna sytuacja.
Działka została kupiona podczas trwania małżeństwa i wobec tego weszła w skład majątku wspólnego.
Lecz inwestycja budowlana została sfinansowana z funduszy, które jeden z małżonków posiadał przed zawarciem małżeństwa.
Czyli z majątku osobistego.
Wybudowany dom, podobnie jak w pierwszym przykładzie, także będzie częścią składową nieruchomości i w związku z tym jest to majątek wspólny.
Nie da się bowiem oderwać domu od gruntu – zabudowana nieruchomość stanowi całość.
W sprawie o podział majątku wspólnego po rozwodzie dojdzie do takich samych rozliczeń.
Różnica jest taka, że sąd nie będzie działał z urzędu przy ustalaniu nakładów, lecz tylko na wniosek.
Ten małżonek, który dokonał nakładów ze swojego majątku osobistego na budowę domu na gruncie objętym wspólnością majątkową, musi zgłosić żądanie rozliczenia tego nakładu najpóźniej w sprawie o podział majątku, w sądzie pierwszej instancji.
Jeśli nie zgłosi żądania o rozliczenie nakładu w sprawie o podział majątku, to traci prawo do późniejszego sądowego dochodzenia tego roszczenia.
Zatem sprawa o podział majątku jest ostatnią szansą na rozliczenie nakładów.
Chodzi zarówno o nakłady z majątku osobistego na inwestycję budowlaną prowadzoną na gruncie wspólnym, jak i nakłady z majątku wspólnego na inwestycję budowlaną prowadzoną na gruncie wchodzącym w skład majątku osobistego jednego z byłych małżonków.
