Wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego może być wnioskowany zarówno przez strony procesu sądowego, jak również może tego zażądać sąd z własnej inicjatywy.   

Może to być opinia pochodząca od :

• biegłego będącego osobą fizyczną 
• instytutu naukowego 
• instytutu naukowo-badawczego. 

Opinii instytutu naukowego lub naukowo-badawczego zasięga się wtedy, gdy problem jest szczególnie złożony i z tego względu wymaga wyjaśnienia przez zespół specjalistów o szczególnie wysokim stopniu przygotowania praktycznego lub teoretycznego i gdy jest konieczne wykorzystanie najnowszych wyników badań naukowych, przeprowadzenie testów w laboratoriach, czy wykonanie skomplikowanych badań. 

Takie opinie powinny być sporządzone przez nie mniej niż dwóch pracowników instytutu i zawsze są pisemne. 

Sąd dwa zasadnicze rodzaje opinii biegłych :

• opinia główna
• opinia uzupełniająca. 

Opinia uzupełniająca jest opinią dodatkową wobec opinii głównej i biegły sporządza ją na polecenie sądu wtedy, gdy opinia główna okaże się niewystarczająca.

Niekiedy sąd dopuszcza dowód z opinii kolejnego biegłego. 

Dzieje się tak wtedy, gdy sąd dojdzie do wniosku, że dotychczasowe opinie biegłych są rozbieżne. 

Jednak sąd nie ma takiego obowiązku, to tylko uprawnienie. Dotychczasowi biegli mogą bowiem usunąć rozbieżności sporządzając opinie uzupełniające.

Dopiero gdy nie da się rozbieżności usunąć, to można wnioskować o powołanie kolejnego biegłego. 

Opinia biegłych może być łączna. 

Znaczy to tyle, że jedną opinię sporządza dwóch lub więcej biegłych tej samej specjalności i wtedy jest to taka opinia wspólna. 

Jest też opinia kompleksowa kilku biegłych, każdy o innej specjalności. 

Najczęściej chodzi o specjalności zbliżone, gdy każdy z biegłych przeprowadza jakieś badania cząstkowe, a następnie wszyscy opracowują jedną opinię na podstawie tych cząstkowych badań. 

Wtedy powstaje jedna opinia, mająca jedną, wspólną ocenę i jedną konkluzję. 

Zdarzają się opinie wariantowe.

Jest tak wtedy, gdy biegły wskazuje na różne możliwości – na przykład – przebiegu jakiejś już od dawna nieistniejącej instalacji, a sąd przyjmie jeden z wariantów w zależności od innych ustaleń lub oceny pozostałego materiału dowodowego. 

Każda opinia powinna być aktualna.

To znaczy, że aktualność opinii ocenia się na datę wydania wyroku.

Praktyczne znaczenie wymogu aktualności opinii mają sprawy w których potrzebna jest wycenia wartości rynkowej nieruchomości. 

Nie chodzi o aktualność dokładnie w dacie wydania wyroku. 

Wahania cen nieruchomości ocenia się zwykle mając na uwadze ostatni rok, zatem jeśli opinia jest wydana kilkanaście tygodni lub parę miesięcy przed datą wyroku, to jest to opinia aktualna. 

Samo sporządzanie opinii trwa bowiem około miesiąca, a potem jeszcze każda ze stron ma prawo zgłaszania swoich uwag, sąd może też zażądać opinii uzupełniającej. To wszystko trwa jakiś czas. 

W każdym razie przyjmuje się, że opinia o wartości nieruchomości może być wykorzystana przez okres dwunastu miesięcy od daty jej sporządzenia. 

Potem konieczne jest potwierdzenie jej aktualności, bądź sporządza się nową opinię.