BIEGLI SĄDOWI I TŁUMACZE

Biegły sądowy nie jest tytułem zawodowym.

To funkcja którą się pełni przez okres kadencji. 

Tytułem „biegły sądowy” można się zatem posługiwać wyłącznie w związku z czynnościami zleconymi przez sąd. 

Nie można posługiwać się tym tytułem przy okazji wykonywania innych czynności.

Na przykład wykonując zawód rzeczoznawcy majątkowego i wyceniając dzieło sztuki na prywatne zlecenie nie można używać tytułu „biegły sądowy” lecz „rzeczoznawca majątkowy”. 

Odrębną kategorię stanowią tłumacze. 

Nie są oni biegłymi sądowymi ale stosuje się do nich przepisy o biegłych. 

W sądowej procedurze cywilnej jest mowa o dwóch rodzajach tłumaczy:

• o tłumaczach przysięgłych
• i po prostu o tłumaczach, czyli nie przysięgłych. 

Tłumacz przysięgły dokonuje oficjalnego przekładu dokumentu obcojęzycznego. 

Nawet gdy strony i sędzia doskonale znają język obcy, w którym jest sporządzony dokument, to gdy dokument jest dowodem w sprawie należy dokonać jego oficjalnego tłumaczenia. 

Wynika to z konieczności rozdzielenia funkcji sędziego od funkcji tłumacza.

Musi istnieć obiektywny i niezależny od umiejętności językowych sądu i stron punkt odniesienia, pozwalający na rzeczową i bezstronną interpretację tekstu. 

Inni tłumacze natomiast, czyli tłumacze nie będący tłumaczami przysięgłymi, mogą dokonywać przekładu „na żywo” gdy jest przesłuchiwany świadek nie znający dostatecznie języka polskiego. 

W takiej sytuacji sąd wezwie tłumacza nawet wtedy, gdy sędzia i strony doskonale znają język którym posługuje się świadek. 

Takim tłumaczem może być pracownik sądu, ławnik, czy inna osoba znająca dostatecznie potrzebny język obcy.

W praktyce sądowej tłumaczem „na żywo” zazwyczaj jest tłumacz przysięgły, choć przepisy nie nakładają wymogu korzystania z tego rodzaju wykwalifikowanych tłumaczy. 

Wynika to po prostu z większego zaufania do osoby posiadającej uprawnienie do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego aniżeli do osoby która takiego uprawnienia nie posiada. 

Chodzi o zaufanie do kwalifikacji. 

Kolejną kategorią tłumaczy są tłumacze języka migowego. 

Mogą być biegłymi sądowymi wpisanymi na listę biegłych sądu okręgowego ale mogą też nie być biegłymi i wykonywać czynności tłumaczy języka migowego do których tylko stosuje się przepisy o biegłych. 

To zależy czy w sprawie chodzi o tłumaczenie, czy o opinię dotyczącą wiadomości eksperckich w sprawie.

Na przykład o odszkodowanie z powodu błędnego tłumaczenia z języka migowego. 

Wtedy mamy do czynienia z biegłym sądowym specjalistą języka migowego, a nie z tłumaczem tego języka. 

Zadaniem takiego biegłego bowiem nie jest dokonanie przekładu z języka migowego, lecz ocena jakości pracy tłumacza języka migowego. 

Tekst i zdjęcia Przemysław Ostrzyżek