NIEUMYŚLNE PRZEKROCZENIE GRANICY
Jeśli podczas budowy doszło do przekroczenia granicy sąsiedniej nieruchomości, to w pierwszej kolejności należy zbadać czy przekroczenie jest :
- umyślne albo
- nieumyślne
- przekroczenie dotyczy wzniesienia tylko części konstrukcji obiektu budowlanego
- przekroczenie jest takie, że cały obiekt budowlany jest wzniesiony na sąsiedniej nieruchomości.
Ustalenie jest dlatego istotne, że będą miały zastosowanie różne przepisy, a co za tym idzie właściciel nieruchomości będzie miał różne instrumenty prawne do ochrony swojej własności.
TUTAJ o żądaniu wstrzymania sąsiedniej budowy 
Nieumyślne przekroczenie granicy sąsiedniej nieruchomości podczas budowy lub rozbudowy obiektu budowlanego.
Poszkodowany właściciel może domagać się :
- przywrócenia stanu poprzedniego, czyli usunięcia obiektu budowlanego albo
- żądać wynagrodzenia jeśli strony dojdą do porozumienia, że zostanie ustanowiona odpowiednia służebność albo
- żądać wykupienia tej części gruntu, która została zajęta przez wznoszony obiekt budowlany, jak również
- żądać wykupienia tej części gruntu, oprócz części zajętej przez obiekt budowlany, która straciła znaczenie gospodarcze wskutek przekroczenia granicy.
Chodzi o obiekty budowlane trwale związane z gruntem a przekroczenie polega na wzniesieniu jakiejś części obiektu.
Można obrazowo powiedzieć, że chodzi o sytuację kiedy podczas prowadzenia robót budowlanych doprowadzono do sytuacji, że obiekt „wystaje” na działkę sąsiada.
Nie dotyczy to obiektów tymczasowych, takich jak budowlane baraki socjalno-biurowe, kioski, budki pracowników ochrony i tym podobne.
Możliwość żądania usunięcia obiektu budowlanego jest uzależniona od spełnienia przynajmniej jednego z dwóch warunków :
- właściciel sprzeciwił się przekroczeniu granicy albo
- jest zagrożenie powstania niewspółmiernie wielkiej szkody.
Sprzeciw powinien być wyrażony w sposób wyraźny, najlepiej pisemnie.
Można sprzeciwić się drogą elektroniczną jeśli znany jest adres poczty e-mail właściciela gruntu sąsiedniego, a prawidłowość wysłania korespondencji na prawidłowy adres elektroniczny nie budzi wątpliwości.
Sprzeciw powinien być niezwłoczny a zwlekanie z wyrażeniem sprzeciwu powoduje utratę prawa do żądania usunięcia obiektu budowlanego.
Nie jest określony termin na zgłoszenie sprzeciwu.
Chodzi o podjęcie działania w takim czasie, jaki jest potrzebny w zwykłym toku postępowania do sprawdzenia, czy istotnie doszło do przekroczenia granicy, sporządzenia pisma zawierającego sprzeciw i doręczenie pisma naruszycielowi.
Zwlekanie ze sprzeciwiem, niedbałe lub lekkomyślne zajmowanie się swoimi sprawami skutkujące brakiem reakcji na przekroczenie granicy powoduje utratę prawa żądania usunięcia obiektu budowlanego.
Drugą przesłanką warunkującą żądanie usunięcia obiektu budowlanego jest zagrożenie powstania niewspółmiernej i wielkiej szkody.
Jest to przesłanka niezależna od wyrażenia sprzeciwu.
To znaczy że w razie braku sprzeciwu nadal można domagać się usunięcia obiektu budowlanego, lecz tylko wtedy jeśli jest realne zagrożenie wystąpienia niewspółmiernej i wielkiej szkody.
Zatem szkoda musi być :
- niewspółmierna oraz
- wielka.
Jeśli właściciel nieruchomości nie korzysta z żądania usunięcia obiektu budowlanego, to może żądać ustanowienia służebności za wynagrodzeniem.
Chodzi o służebność polegającą na tym, że właściciel będzie znosił fakt, że na części jego gruntu jest wzniesiony fragment obiektu budowlanego posadowionego w większości na nieruchomości sąsiedniej.
Jest to służebność obciążająca nieruchomość której granice zostały przekroczone.
Zamiast ustanowienia odpłatnej służebności można żądać wykupienia zajętej części gruntu oraz tej innej jeszcze części, która utraciła dla właściciela znaczenie gospodarcze.
Chodzi o sytuację gdy w wyniku przekroczenia granicy i zajęcia części gruntu, inna część nieruchomości nie ma gospodarczego znaczenia.
Do takiej sytuacji może dojść wtedy, gdy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ustanawia jakieś minimum obszarowe dla inwestycji budowlanej lub minimalne odległości od budynków sąsiednich.
Wskutek przekroczenia granicy mogło bowiem dojść do zmniejszenia powierzchni nadającej się pod zabudowę.
Jest to uzasadniony powód do zbadania, czy doszło do utraty znaczenia gospodarczego jakiejś części a nawet całej reszty nieruchomości w kontekście możliwości prowadzenia inwestycji budowlanej.
Właścicielowi nieruchomości przysługują też roszczenia uzupełniające, takie jak wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z zajętej części gruntu, zniszczenie ewentualnych nasadzeń oraz zwrot wartości pożytków.
