WYWŁASZCZENIE PRZEZ POZBAWIENIE WŁASNOŚCI
Wywłaszczenie przez pozbawienie prawa własności nieruchomości to jedna z dwóch form wywłaszczenia.
Drugą formą wywłaszczenia jest ograniczenie korzystania przez właściciela z jego nieruchomości.
TUTAJ o wywłaszczeniu przez ograniczenie własności
Celem wywłaszczenia jest pozyskanie nieruchomości dla realizacji celu publicznego na rzecz Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego.
Może to być budowa drogi publicznej – gminnej albo wojewódzkiej lub krajowej, linii kolejowej, lotniska, energetycznej lub gazowej sieci przesyłowej, oczyszczalni ścieków, urzędu publicznego, kopalni i tym podobnych inwestycji.
Wywłaszczenie może mieć miejsce jeśli :
- cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż pozbawienie albo ograniczenie własności nieruchomości
- prawa do nieruchomości nie mogą być nabyte w drodze umowy z jej właścicielem
- w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczono obszar obejmujący prywatną nieruchomość na cele publiczne albo
- wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji celu publicznego.
Postępowanie wywłaszczeniowe jest postępowaniem administracyjnym.
Przed wszczęciem postępowania powinny być przeprowadzone rokowania z właścicielem nieruchomości mające na celu wywłaszczenie.
Jeśli wywłaszczenie ma polegać na pozbawieniu własności nieruchomości, to rokowania powinny obejmować warunki nabycia nieruchomości w drodze umowy, a zatem co najmniej przedmiot nabycia i cenę.
Rokowania powinny być prowadzone przez starostę albo przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, jeśli do wywłaszczenia ma dojść na wniosek samorządu.
Rokowania mogą też prowadzić pełnomocnicy, natomiast nie mogą urzędnicy jeśli nie zostali umocowani.
Z inicjatywą podjęcia rokowań powinien wystąpić organ wywłaszczający a nie właściciel nieruchomości.
Jest to bowiem obowiązek organu wywłaszczającego a nie właściciela nieruchomości.
Dopuszczalna jest inicjatywa właściciela, lecz jej brak nie może być argumentem dokonania wywłaszczenia z tego powodu, że nie przeprowadzono rokowań z uwagi na brak inicjatywy właściciela.
Właściciel nieruchomości nie ma obowiązku przystąpienia do rokowań.
Ustalenia w czasie rokowań nie są wiążące i nie muszą zakończyć się sukcesem.
To znaczy, że ustalenia można zmieniać aż do czasu zawarcia umowy zbycia nieruchomości, a nawet w ostatniej chwili może nie dojść do porozumienia.
Nie jest też wymagane jakiekolwiek oświadczenie organu wywłaszczającego o zakończeniu rokowań.
Rokowania mogą przedłużać się i w takiej sytuacji organ wywłaszczający może dojść do wniosku, że rokowania nie dały efektu.
W trakcie rokowań może być właścicielowi zaproponowana nieruchomość zamienna.
Nie jest to forma odszkodowania za wywłaszczenie lecz zgodne porozumienie, że w ramach zbycia nieruchomości dojdzie do zwarcia umowy zamiany a nie sprzedaży.
Jeśli wydano decyzję wywłaszczeniową bez przeprowadzenia rokowań, to można dochodzić stwierdzenia jej nieważności.
Rokowań nie przeprowadza się jeśli nieruchomość nie ma uregulowanego stanu prawnego.
W takiej sytuacji organem prowadzącym postępowanie jest starosta.
Podaje on do publicznej wiadomości informację o zamiarze wywłaszczenia.