NIERUCHOMOŚĆ W SPADKU – JAKIE FORMALNOŚCI ?
Po otrzymaniu w spadku nieruchomości – działki, domu lub mieszkania – trzeba dopełnić kilku formalności.
Jest bez znaczenia czy chodzi o jedynego spadkobiercę, czy gdy jest ich kilku.
W pierwszym przypadku mamy do czynienia z dziedziczeniem całości spadku a w drugim ułamkowej części.
Pierwsza czynność to stwierdzenie nabycia spadku.
Można to zrobić w postępowaniu sądowym albo przed notariuszem.
Postępowanie sądowe trwa dłużej, ale jest znacznie tańsze.
Jest dość proste i kończy się wydaniem przez sąd postanowienia stwierdzającego nabycie spadku – w całości bądź w ułamkowej części.
Do załatwiania dalszych formalności będzie potrzebne postanowienie z adnotacją o prawomocności.
Taką adnotację, czyli stwierdzenie prawomocności orzeczenia, sądy wydają na wniosek uczestnika postępowania spadkowego, jeżeli nie przysługuje już żaden środek zaskarżenia.
Chodzi o to, aby mieć pewność, że procedura sądowa została w całości zakończona.
Zamiast postępowania sądowego można zdecydować się na notarialne poświadczenie dziedziczenia.
Jest to procedura bardzo szybka, lecz droższa.
Można ją zastosować wtedy, gdy jest tylko jeden spadkobierca, albo wtedy, gdy jest ich więcej, lecz między nimi nie ma sporu o wielkości przypadających im udziałów spadkowych ani nikt nie kwestionuje, że są spadkobiercami.
Wymagana jest obecność u notariusza wszystkich spadkobierców.
Druga czyność to złożenie wniosku do sądu rejonowego według miejsca położenia nieruchomości o wpisanie spadkobiercy jako właściciela w księdze wieczystej.
Wniosek składa się na urzędowym formularzu KW-WPIS a załącznikiem do wniosku jest „oryginalny odpis” sądowego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku albo wypis notarialnego poświadczenia dziedziczenia.
W formularzu jest miejsce na wpisanie danych maksymalnie dwóch współwłaścicieli.
Jeśli spadkobierców jest co najmniej trzech, to będą potrzebne dodatkowe formularze KW-WU oraz KW-ZAD.
Trzecia czyność to złożenie w urzędzie skarbowym deklaracji SD-Z2 albo SD-3.
Deklarację składa się w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca położenia nieruchomości.
Deklaracja SD-Z2 jest dla osób najbliższych spadkodawcy, którymi są: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha.
Można ją złożyć w terminie do 6 miesięcy od daty zarejestrowania poświadczenia dziedziczenia albo daty stwierdzenia prawomocności sądowego postanowienia stwierdzającego nabycie spadku.
Dotrzymanie terminu ma takie znaczenie, że można wtedy skorzystać ze zwolnienia od podatku spadkowego.
W przypadku niedotrzymania tego terminu albo jeśli spadkobiercą jest osoba nie zaliczana do osób najbliższych spadkodawcy, należy złożyć deklarację SD-3.
Jeśli jest więcej spadkobierców, to można złożyć jedno wspólne zeznanie podatkowe, lecz wtedy składa się dodatkowo załącznik SD-3A dla każdego współwłaściciela.
Można to zrobić jeśli przypadające im udziały spadkowe są jednakowe, na przykład wszyscy nabyli spadek po 1/4 części każde z nich.
Zeznanie SD-3 podpisuje jedna osoba, a załączniki SD-3A podpisują pozostali spadkobiercy.
Nie ma obowiązku wspólnego złożenia zeznania podatkowego.
Każdy ze spadkobierców może złożyć swoje zeznanie osobno, na formularzu SD-3.
Czwarta czynność to uaktualnienie danych odnośnie podatku od nieruchomości.
W ciągu 14 dni od sądowego stwierdzenia nabycia spadku albo zarejestrowania poświadczenia dziedziczenia, należy złożyć korektę deklaracji IN-1 w urzędzie gminy.
Chodzi o wskazanie nowego właściciela nieruchomości.
Warto też sprawdzić, czy spadkodawca nie miał zaległości w podatku od nieruchomości.
Piąta czynność to zgłoszenie zmiany danych w ewidencji gruntów i budynków – w katastrze nieruchomości.
Nie jest to obligatoryjne.
Przepisy prawa geodezyjnego i kartograficznego nakładają na sądy obowiązek przesyłania im odpisów postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku, a na notariuszy – odpisów aktów poświadczenia dziedziczenia.
Nie ma zatem obowiązku spadkobiercy zgłoszenia zmiany danych właściciela nieruchomości.
Lecz jeśli nieruchomość zostanie wystawiona na sprzedaż, to do transakcji będzie potrzebny aktualny wypis z ewidencji gruntów i budynków.
Wtedy, aby przyśpieszyć dokonanie zmiany danych w katastrze nieruchomości, warto złożyć wniosek o wisanie zmiany danych właściciela, załączając postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo notarialne poświadczenie dziedziczenia.
Wniosek jest bezpłatny.
Zmianę danych zgłasza się w Wydziale Geodezji i Katastru urzędu miasta – w Warszawie ten wydział znajduje się przy ul. Sandomierskiej 12, albo w wydziale obsługi mieszkańców w urzędzie dzielnicowym.
W mniejszych miastach i miejscowościach formalności załatwia się w starostwie.
Tekst i zdjęcia Przemysław Ostrzyżek
