Aby poprawnie omówić nabywanie przez cudzoziemców nieruchomości w drodze spadku, trzeba odróżnić dwie kategorie cudzoziemców oraz dwa sposoby nabycia spadku.

Od kilku lat nie ma żadnych ograniczeń odnośnie dziedziczenia nieruchomości przez osoby będące obywatelami państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Konfederacji Szwajcarskiej.

I to bez względu na to, czy jest to dziedziczenie ustawowe czy testamentowe. 

Pozostali cudzoziemcy, czyli osoby nie będące obywatelami panstw UE ani Szwajcarii, co do zasady powinni uzyskać zezwolenie ministra właściwego do spraw wewnętrznych – aktualnie jest to Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.  

Inne są zasady dziedziczenia nieruchomości na podstawie testamentu, a inne w drodze dziedziczenia ustawowego. 

Testament. 

Jeśli cudzoziemiec niebędący obywatelem UE ani Szwajcarii otrzymuje nieruchomość na mocy testamentu, to w ciągu 2 lat od dnia otwarcia spadku powinien złożyć do ministra właściwego dla spraw wewnętrznych wniosek o zezwolenie na nabycie nieruchomości. 

Poza tym zezwolenie nie jest potrzebne w razie dziedziczenia testamentowego:

• samodzielnego lokalu mieszkalnego 
• samodzielnego lokalu użytkowego o przeznaczeniu garażowym lub udziału w takim lokalu, jeśli wiąże się to z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych   
• nieruchomości, jeśli cudzoziemiec zamieszkuje w Polsce co najmniej od 5 lat na podstawie decyzji o udzieleniu zezwolenia na pobyt stały lub pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej.

Jeśli wymienione wyżej nieruchomości i lokale znajdują się w strefie nadgranicznej albo gdy chodzi o grunt rolny o powierzchni powyżej 1 ha, to zezwolenie jest potrzebne.  

Dziedziczenie ustawowe. 

Jeśli cudzoziemiec niebędący obywatelem UE ani Szwajcarii jest osobą uprawnioną do dziedziczenia z uwagi na swoje pokrewieństwo ze spadkodawcą, czyli dziedziczy na podstawie ustawy, to zezwolenie nie jest potrzebne.  

Ważna sprawa – podatki.

Cudzoziemiec płaci w Polsce podatek spadkowy na takich samych zasadach, jak obywatel polski. 

Będzie zatem płacił podatek zarówno w Polsce, jak i w kraju swojego stałego miejsca zamieszkania lub kraju obywatelstwa.

Jeśli cudzoziemiec należy do grona osób najbliższych spadkodawcy i jest obywatelem państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Konfederacji Szwajcarskiej, to nie zapłaci podatku spadkowego w Polsce, jeśli nabycie nieruchomości w drodze spadku zgłosi urzędowi skarbowemu. 

Najbliższe osoby to: 

żona, mąż, córka, syn, wnuczka, wnuk, prawnuczka, prawnuk, matka, ojciec, babcia, dziadek, prababcia, pradziadek, pasierbica, pasierb, siostra, brat, macocha, ojczym.

Zgłoszenie składa się na formularzu SD-Z2.

Termin na zgłoszenie wynosi 6 miesięcy od daty notarialnego poświadczenia dziedziczenia albo daty uprawomocnienia się sądowego stwierdzenia nabycia spadku.

Inne zasady podatkowe obowiązują, jeśli spadkobiercą jest cudzoziemiec niebędący obywatelem państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Konfederacji Szwajcarskiej, albo gdy cudzoziemiec nabył spadek na podstawie testamentu i za zezwoleniem ministra właściwego do spraw wewnętrznych      

Wtedy zgłoszenie składa się na formularzu SD-3, a termin na zgłoszenie wynosi jeden miesiąc od daty zarejestrowania notarialnego poświadczenia dziedziczenia albo od daty uprawomocnienia się sądowego stwierdzenia nabycia spadku.