WŁASNOŚĆ PRZESTRZENI NAD I POD POWIERZCHNIĄ NIERUCHOMOŚCI
Własność nieruchomości rozciąga się na przestrzeń nad i pod jej powierzchnią.
Sięga tak daleko, jak pozwala na to społeczno-gospodarcze przeznaczenie nieruchomości.
Oznacza to, że z przestrzeni nad i pod gruntem można korzystać w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne dla realizacji funkcji prawa własności konkretnej nieruchomości.
Istotne jest zatem przeznaczenie gruntu i miejsce położenia.
Sposób korzystania z przestrzeni nad powierzchnią gruntu rolnego będzie inny niż gruntu przeznaczonego pod wysoką zabudowę biurową w centrach miast.
Granice własności nad i pod powierzchnią określają:
- przepisy planistyczne i wydane na ich podstawie przepisy prawa miejscowego
- prawo lotnicze
- prawo geologiczne i górnicze
- prawo wodne.
Przepisy planistyczne.
Uchwalane przez gminy miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego określają między innymi maksymalną dopuszczalną wysokość zabudowy.
Ten wskaźnik określa, jaka przestrzeń nad powierzchnią działki pozostaje w gestii właściciela nieruchomości.
Prawo lotnicze.
Nie jest określona jakaś stała wysokość od której zaczyna się „terytorium” lotnicze.
Przestrzeń nad działką będąca w gestii właściciela będzie inna w przypadku działki położonej obok lotniska, a inna działki położonej 200 km dalej.
Przestrzeń powietrzna jest bowiem podzielona na strefy i piętra mające różny zasięg, przeznaczenie i wysokość.
Wyróżnia się strefy kontrolowane lotniska CTR, rejony kontrolowane lotniska TMA i strefy niekontrolowane G.
Są jeszcze strefy C i D oraz rozmaite inne struktury w przestrzeni które mogą być czasowo aktywowane, czasowo wydzielane, strefy ćwiczeń, strefy rezerwowane, strefy wyłączone z ruchu, korytarze wojskowe i cywilne.
W zależności od rodzaju i zasięgu stref, prawo własności w przestrzeni nad nieruchomością może być ograniczone w różny sposób.
Prawo własności w przestrzeni nad powierzchnią nieruchomości najczęściej jest ograniczone maksymalną wysokością dopuszczalnej zabudowy.
Lecz może być zakazana możliwość innego sposobu korzystania z przestrzeni.
Na przykład mogą być zakazane rekreacyjne loty dronem nad własną nieruchomością.
Prawo geologiczne i górnicze.
Znajdujące się pod powierzchnią nieruchomości kopaliny są w większości własnością górniczą Skarbu Państwa i dlatego wykonywanie prawa własności pod powierzchnią nieruchomości jest ograniczone.
Własnością górniczą Skarbu Państwa są złoża:
- węglowodorów
- węgla kamiennego
- metanu
- węgla brunatnego
- metali i rud metali
- soli kamiennej
- siarki
- rud pierwiastków promieniotwórczych
- soli potasowej
- gipsu
- kamieni szlachetnych
- gazów szlachetnych
- wód leczniczych, termalnych i solankowych.
Własnością właściciela nieruchomości są niestanowiące własności górniczej złoża takich kopalin jak:
- piasek
- glin
- kamienie budowlane i drogowe
- żwiry.
Lecz wydobycie wymaga koncesji z wyjątkiem sytuacji, gdy:
- jest prowadzone wyłącznie na potrzeby własne
- nie przekroczy 10 m3 rocznie
- nie naruszy przeznaczenia nieruchomości
- a na 7 dni przed rozpoczęciem wydobycia zostanie złożone zawiadomienie do organu nadzoru górniczego o zamiarze wydobywania.
Prawo wodne.
Przestrzeń pod powierzchnią nieruchomości może być wykorzystywana do:
- poboru wód podziemnych
- wprowadzania ścieków do ziemi.
Ograniczenia dotyczą rozmiarów takiego korzystania.
Pobór wód podziemnych i wprowadzanie do ziemi ścieków w ilości powyżej 5 m3 na dobę wymaga pozwolenia wodnoprawnego.
Tekst i zdjęcia Przemysław Ostrzyżek
