Jeśli dla jakiegoś obszaru był przed 1.01.1995r. uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ale wygasł z mocy prawa z dniem 1.01.2003r. i nowego nie uchwalono, to powstała luka planistyczna.
Jeśli stary plan zagospodarowania przestrzennego przewidywał dla Twojej działki zabudowę mieszkaniową, choć w ewidencji gruntów sposób użytkowania działki był oznaczony jako tereny rolnicze, to utrata mocy obowiązującej planu spowodowała, że działka może być użytkowana tylko rolniczo.
Jeśli właściciel zamierza wybudować na takiej działce dom jednorodzinny, to musi uzyskać decyzję o zmianie przeznaczenia użytkowania gruntu – tak zwane „odrolnienie”.
Jest to sytuacja częsta tam, gdzie nie uchwalono nowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Ale oto gmina wreszcie uchwaliła nowy miejscowy plan zagospodarowania i w tym planie połowę gruntów przeznaczyła pod zabudowę mieszkaniową a drugą połowę pod realizację celu publicznego – na przykład obwodnicę.
Wartość działki jest obecnie niższa od wartości, jaką miała pod „rządami” starego, nieobowiązującego planu zagospodarowania, który przewidywał całość gruntów pod zabudowę mieszkaniową.
Ale jednocześnie jest i wyższa, jeśli brać pod uwagę okres luki planistycznej, skoro przed uchwaleniem aktualnego planu działka była w całości rolna, a teraz rolna jest tylko w połowie.
Taka sytuacja powodowałaby obowiązek zapłaty renty planistycznej w razie sprzedaży działki.
Lecz stary plan utracił moc wskutek opieszałości gminy, która w terminie ustawowym 8 lat, to jest w okresie pomiędzy 1.01.1995r. a 1.01.2003r. nie uchwaliła nowego planu i nie zapewniła przez to ciągłości planistycznej.
Ponowne uchwalenie planu zagospodarowania przestrzennego nie jest sytuacją taką samą jak uchwalenie planu dla obszaru wcześniej w ogóle takim planem nieobjętego.
Ma to takie znaczenie, że można domagać się od gminy odszkodowania za utratę wartości działki z powodu przeznaczenia połowy na cele publiczne, porównując obecne przeznaczenie działki z jej przeznaczeniem, gdy stary plan obowiązywał.
Obywatel nie może bowiem ponosić ujemnych skutków związanych z zaistnieniem luki planistycznej.
Tak wypowiedział się Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 9.04.2015r. w sprawie II CSK 336/14.
Tekst i grafika Przemysław Ostrzyżek
